CAI CON

Coi chừng con mình bị thiếu khí thở... 

Trong ngày hội trẻ thơ, Xu tham gia một trò chơi cờ ca-ro đấu cùng 1 bạn gái khác. Mẹ bạn ấy đứng phía sau, liên tục chỉ bài cho con: "Đừng đi ô đó! Đi ô này nè. Không phải! Rồi, đúng rồi!" Y như rằng một lúc sau thì Xu bị thua. Xu khóc. Còn bé kia, cũng chẳng vui với chiến thắng không vẻ vang gì. 

Chạy qua hông trường tiểu học giờ ra chơi tôi thường thấy nhiều bà mẹ đang đứng gí mũi vào hàng rào nhìn vào sân trường dõi theo con. "Hưng ơi, ra đây uống hộp sữa nè con". "Trang Anh, đừng chạy, té bây giờ". "Con đừng chơi với nó, ra đây mẹ bảo nè". Chị ấy phân trần với tôi: "Tốt nhất là không chơi với đứa nào hết. Tụi đó chơi bạo lắm, có lần nó mải chạy húc vào con tôi tím bầm mặt đó!". 

Tôi nhớ có lần nhìn cô em canh cho đứa con 1 tuổi đang say ngủ. Mắt nó trìu mến nhìn con, tay thì liên tục, hoặc cầm cái quạt giấy phe phẩy, hoặc chỉnh lại cái gối, kéo lại tà áo cho cân, kéo lại cái tất chân cho kín, đứng lên chỉnh lại cây quạt máy, rồi lại chỉnh cái gối, rồi lại tiếp tục chỉnh áo, chỉnh khăn. Nó nói: "Chị ơi, em không thể rời đi được! Lỡ có con muỗi, có con kiến nào thì sao? Lỡ nó giật mình thì sao?" 

Một số hãng thực phẩm đã nghĩ ra câu quảng cáo: "ngon như mẹ nấu", "ngon như nhà làm", nghe thật là ấm ruột, đánh vào tình yêu và lòng kiêu hãnh vô bờ bến của các bà mẹ! Mà cũng đúng, bởi đã có rất nhiều những bạn đi học đại học rồi, mà vẫn không thể thích một món ăn khác kiểu mẹ nấu.

Áp lực của tình yêu 

Mấy năm gần đây, thấy trẻ con thiếu kỹ năng sống, nhiều nơi đã tổ chức những trại hè, những khóa học mà buộc các em phải tách hẳn ba mẹ, tới một nơi xa lạ ăn, ngủ, học tập, sinh hoạt chỉ với bạn bè, thầy cô. 

Thế là nhiều bố mẹ phải vật vã cai con! Than thở rầm rĩ, mở máy online cả ngày lẫn đêm, hi vọng tóm được một khoảng khắc nào đó trưởng nhóm up hình lên FB hay trang web. Nhiều nhà, bố mẹ chạy xe 4,5 tiếng đồng hồ đi, rồi ngược về cũng 4,5 tiếng đồng hồ nữa để chỉ được nhìn con trong 10 phút giải lao! 

Tôi có người bạn từ ngày có con tới nay bé đã lên lớp 9 mà mẹ chưa dám đi đâu xa con một buổi tối. Hôm thấy tôi từ Sài Gòn tới chơi thăm nhà, bạn tôi ngạc nhiên: “Sao mày lại dám bỏ con bơ vơ lăn lóc mà đi vậy? Tao chịu mày, sao thiếu trách nhiệm với con thế?” Rồi chiều đó tôi thấy cổ đánh con. Cổ bực mình vô cùng vì con cổ vừa làm rớt vỡ cái chén. Đứa trẻ nào chẳng làm vỡ vài cái chén đĩa trước khi khéo léo như người lớn. Có gì mà phải đánh? Cổ bảo: “Nhưng tao tức không chịu được. Tao ở nhà cả ngày, không dám đi đâu, chỉ để rèn dạy nó, mà nó không nghe lời, tao điên lắm!". Hi sinh nhiều quá, đã kỳ vọng nhiều quá vào con, nó cũng mệt lắm. 

Đó cũng chính là thiệt thòi lớn nhất của những em bé được ba mẹ chăm lo kỹ quá, dồn quá nhiều tâm sức. Trong vòng tay ôm ấp chăm lo quá chặt, bé không có khoảng trống nào để lùi lại, để sai sót, để thua bạn bè, hay để làm vài trò nhảm nhí trẻ con. Mỗi sai lầm bằng móng tay sẽ bị bố mẹ, hoặc chính bản thân bé thổi phồng, vì áp lực quá lớn của tình thương. 

Cho tới khi đi học thầy Menis, tôi mới biết gọi tên đó là nỗi sợ hãi từ trong tiềm thức. Tôi cũng có những nỗi sợ hãi như thế. Bởi tôi cũng từng lớn lên với tuổi thơ thiếu thốn tình thương và vật chất. Mẹ tôi sinh tôi vào đúng thời của phong trào "3 đảm đang, 3 sẵn sàng", rồi tới "5 sẵn sàng", cả nước đang thời hậu chiến. Mẹ kể, tôi được 2 tuần tuổi là mẹ phải đi gửi trẻ để đi làm, sữa chảy ướt đầy ngực áo. Những đêm mẹ đi trực, tôi ở nhà khóc tới lịm hơi. 

Tụi chúng tôi hồi bé, toàn được (hay là bị?) đi lang thang khắp đồng để hái rau cho lợn, kiếm củi, đào khoai, phải ra đồng cuốc đất từ khi cái cán cuốc cao ngang đầu. Thấy thế, nhiều nhà làm một cây cuốc cán ngắn, một đôi quang gánh nhỏ, để tụi trẻ lao động, phụ giúp gia đình! Chúng tôi phải tự đi bộ đi học từ lóp 1, đường trơn trượt, thường xuyên té xuống ruộng! Ở những gia đình 5, 7 đứa con, ba mẹ nai lưng làm quần quật còn chưa hết việc, nói gì tới chăm sóc, tâm sự... 

Cứ thế, sự thiếu thốn trở thành vết thương, thành nỗi sợ hãi, thành ám ảnh. Và khi sinh con ra, từ thẳm sâu trong tiềm thức, chúng ta luôn cảm thấy rằng mình có chăm con tới mức nào cũng vẫn chưa thỏa. Thực ra là ta đang an ủi nỗi sợ hãi trong quá khứ của chính mình. 

Có lẽ chỉ có thế hệ các bà mẹ 6X,7X, 8X mới cần "nghiến răng" tập cách lùi xa con ra một khoảng, bởi những ám ảnh về một tuổi thơ thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần, rồi lại ngay lập tức phải đối mặt với xã hội mà các giá trị sống bị xáo trộn. 

Thế nên là để cai con, phải luyện tập cho cả con và cả mẹ. Để "bỏ bê" con được cũng cần phải học đấy ạ. Nhớ cách bố trồng cây. Bố luôn nhắc tôi rằng, đừng tưới quá đẫm nước, đừng cột cây quá chặt, đừng che quá kín cây con. 

ĐỘC LẬP và TỰ DO là ước muốn hàng tỷ người trên trái đất này, tốn rất nhiều cuộc chiến đẫm máu và nước mắt mới có cơ may giành lại được. Chúng ta đã được cài đặt từ sâu thẳm trong gien suốt hàng ngàn năm qua, rằng kẻ nào tước tự do và độc lập của mình, kẻ đó là kẻ thù! Tình yêu con cũng thế, yêu xin đừng tước đi tự do và độc lập!